در این مقاله قصد داریم پیرامون مسائل ساختمانی انواع آن‌ها و مصالح موردنیاز در روال ساخت‌وسازها صحبتی بکنیم. از تعریف مصالح ساختمانی شروع می‌کنیم که واژه‌ای آشنا برای همگی ما هستند و به لحاظ ظاهری نیز معمولاً در زندگی‌های روزمره و در تردد چه در محیط‌های داخل شهری و چه در محیط‌های خارج شهری با انواع آهن‌ها روبرو می‌شویم خود اقدام به بازسازی یا ساخت منازل یا هرگونه از ساختمان‌هایی کرده باشیم احتمالاً بیشتر و ملموس‌تر با انواع مصالح موردنیاز در مراحل مختلف ساختمان‌سازی آشنا هستیم.
در حالت کلی مصالح ساختمانی را در قالب مواد موردنیاز برای احداث و تولید سازه‌های مختلف تعریف می‌کنیم. این قبیل مصالح می‌تواند منشأ طبیعی یا مصنوعی داشته و حتی ممکن است به حالت ترکیبی نیز تولید شوند. طبیعی است هر دسته از مصالح ساختمانی دارای ویژگی‌های مربوط به خود هستند که با توجه به نوع سازه و ویژگی‌های موردنیاز انتخاب صورت می‌گیرد. این قبیل مصالح از زمان‌های گذشته تاکنون پای ثابت در صنعت ساخت‌وساز بوده‌اند که ازجمله آن‌ها می‌توانیم به سیمان (خرید سیمان در تهران) و بتن تیرآهن چوب و میلگرد اشاره داشته باشیم. نکته بسیار مهم حساس و حیاتی در تمامی مراحل ساختمان‌سازی ازجمله در مراحل انتخاب مصالح ساختمانی توجه ویژه به کیفیت و نوع مصالح انتخابی با توجه به توصیه‌ها و مشاوره‌های افراد متخصص و صاحب صلاحیت است تا علاوه بر پوشش دهی کامل به الزامات فنی ساختمان‌سازی از دقت و کیفیت و استحکام مطلوب و کافی برخوردار باشند و در طول مراحل ساخت نیز امنیت افراد تأمین محفوظ باشد.
همچنین ببینید: مصالح سفت کاری و کاربرد آن‌ها
انواع مصالح ساختمانی بر اساس جنس مواد تشکیل‌دهنده آن‌ها
در حالت کلی می‌توانیم مصالح ساختمانی را به دو دسته اصلی مصالح ساختمانی ساده و مصالح ساختمانی مرکب طبقه‌بندی کنیم مصالح ساختمانی ساده را شامل مصالحی با منشأ طبیعی یا مصنوعی می‌شناسیم که از یک نوع ماده تشکیل‌شده باشند در این راستا می‌توانیم از شن و ماسه آجر سیمان بلوک‌های مختلف نام ببریم. در نقطه مقابل مصالح ساختمانی ساده مصالح ساختمانی مرکب را نیز شامل آن دسته از مصالح ساختمانی عنوان می‌کنیم که در تولید آن‌ها از بیش از یک نوع از مواد استفاده‌شده باشد در این راستا می‌توانیم بتن که ازجمله شامل سیمان، شن و ماسه بخشی از مواد تشکیل‌دهنده آن است یا به برخی از ملات‌ها داشته باشیم.
انواع مصالح ساختمانی بر اساس روال و فرآیند تولید آن‌ها
مانی را بر اساس فرایندهای تولید آن‌ها می‌توانیم به مصالح ساختمانی پیش‌ساخته و مصالح ساختمانی درجا طبقه‌بندی نماییم. مصالح ساختمانی پیش‌ساخته شامل آن دسته از مصالح ساختمانی هستند که مراحل ساخته‌شدن آن‌ها در خارج از محیط محل اجرا صورت می‌گیرد و برای اجرا به محل مدنظر منتقل می‌شود در این راستا می‌توان به‌عنوان‌مثال به انواع دیوارهای بتنی اشاره کرد که تمامی مراحل ساخت آن‌ها در کارخانه یا کارگاه‌ها انجام‌شده و صرفاً برای اجرا و نصب محل اجرای پروژه‌ها منتقل می‌شود. از دیگر مصالح در این راستا می‌توانیم به کاشی‌ها و سرامیک‌ها انواع آجرها و غیره اشاره داشته باشیم.
مصالح ساختمانی درجا، در نقطه مقابل مصالح بتنی پیش‌ساخته به لحاظ محل تولید قرار می‌گیرند به این معنی که این محصولات در محل اجرای پروژه‌های ساخت‌وساز به‌کاربرده می‌شود به‌عنوان‌مثال به روش بتن‌ریزی درجا استفاده از قیرهای گونی می‌توان اشاره داشت.
حال در ادامه قصد داریم جدولی برای طبقه‌بندی مصالح ساختمانی به لحاظ نوع مصالح و کاربرد آن‌ها و توضیحات مربوط به هر یک ارائه نماییم.
بیشتر بدانید: مراحل دریافت جواز ساخت
دسته‌بندی برخی از مصالح مهم در ساختمان‌سازی
مصالح ساختمانی
| نام مصالح | ||
|---|---|---|
| مصالح سفت‌کاری سفت‌کاری شامل عملیات پی‌کنی، ریختن بتن فونداسیون، کرسی چینی، تیر و ستون، بادبند، دیوار برشی، دیوارچینی و سقف است. | آجر | آجر ازجمله مصالح ساختمانی با قدمت بالا است که عمدتاً از خاک رس ساخته‌شده و از آن برای ساخت قسمت‌هایی مانند دیوارها، کف و نما استفاده می‌شود. |
| بلوک سیمانی | بلوک سیمانی نوعی قطعه پیش‌ساخته بتنی است که از اختلاط سیمان، شن، ماسه و آب تولید می‌شود و ازجمله در ساخت ساختمان‌ها دیوارها و سقف‌ها استفاده می‌شود. | |
| ملات | ملات، ماده خمیری شکلی است که برای چسباندن مصالح بنایی به یکدیگر مورداستفاده قرار می‌گیرد. | |
| بتن | بتن ماده‌ای است که از ترکیب آب، سیمان و سنگ‌دانه ساخته می‌شود و دارای انواع مختلفی است و یکی از مواد اصلی در پروژه‌های ساختمانی به دلیل استحکام بالای آن است. | |
| سنگ | ازجمله مصالح ساختمانی طبیعی که در حالت‌های مختلف می‌تواند مورداستفاده قرار بگیرد. | |
| فولاد | فولاد، آلیاژی از آهن و کربن است که کمتر از ۲ درصد کربن داشته و به همراه سایر افزودنی‌ها در انواع مختلف،در اسکلت‌بندی ساختمان‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد. | |
| تیرچه‌بلوک | سقف تیرچه‌بلوک ترکیبی از تیرچه و بلوک با جنس‌های مختلف است که در انواع سازه‌های فلزی و بتنی مورداستفاده قرار می‌گیرد. | |
| چوب | در ساخت اسکلت‌های سازه‌های چوبی مورداستفاده قرار می‌گیرد. | |
| بتن آرمِه | بتن مسلح شده با میلگرد (آرماتور) است که ه دلیل استفاده از فولاد جهت تقویت و افزایش مقاومت کششی، یکی از مصالح ساختمانی پرکاربرد و مؤثر در صنعت ساخت‌وساز است | |
| نازک کاری نازک‌کاری شامل تمامی عملیات اجرایی به‌غیراز سفت‌کاری شامل اندودکاری، عایق‌کاری، سنگ‌کاری، کاشی‌کاری، نقاشی، برق‌کاری، تأسیسات، نصب در و پنجره را شامل می‌شود. | آجرنما | این دسته از آجرها در نمای ساختمان‌ها و برای ایجاد نمای زیبا در ساختمان‌ها به کار می‌رود. |
| سنگ نما | از دیگر مصالح ساختمانی مورداستفاده در نماسازی محسوب می‌شود. | |
| کاشی | کاشی‌ها صفحات یا عناصر نازکی در طراحی‌ها و ظاهرهای متفاوت و متنوع هستند که برای پوشش سطوحی مانند سقف، کف و دیوار استفاده می‌شوند | |
| سرامیک | سرامیک درواقع نوعی کاشی است که به‌عنوان پوشش کف و یا دیوار در بعضی فضاهای داخلی ساختمان‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد. | |
| ورق‌های فلزی | ورق‌های فلزی ساختمانی می‌توانند به‌صورت دائمی یا موقت بسته به موارد کاربرد و محل‌ها مورداستفاده قرار بگیرند. به‌عنوان‌مثال در پوشش دهی سقف‌ها. | |
| رنگ | رنگ‌های ساختمان به‌طورکلی از چهار ماده اولیه تشکیل‌شده‌اند. این چهار مواد شامل رزین، حلال، پیگمنت و مواد افزودنی می‌شوند. | |
| عایق حرارتی | عایق حرارتی موادی هستند مقاوم در برابر حرارت که برای کم کردن تلفات حرارتی سطوح مختلف ساختمان، لوله‌ها، کانال‌ها و مخازن استفاده می‌شوند؛ مانند پشم‌شیشه. | |
| عایق رطوبتی | عایق‌های رطوبتی موادی هستند مقاوم در برابر رطوبت که برای جلوگیری از نفوذ آب و رطوبت ازجمله در سطوح مختلف ساختمان، استفاده می‌شود؛ مانند عایق‌های قیری | |
| عایق صوتی | عایق‌هایی که از میزان انتقال انرژی صوتی می‌کاهند؛ مانند فوم‌ها. | |
| گچ | گچ یا پلاستر که از سنگ گچ به دست می‌آید و یکی از مصالح ساختمانی پودری است که در مرحله نازک‌کاری مورداستفاده قرار می‌گیرد. | |
| سیمان‌سفید | این نوع از سیمان برای تولید بتن سفید برای پروژه‌های شهری و کاربردهای تزئینی است و در ساختمان‌سازی و در اندودکاری‌های نهایی استفاده می‌شود. | |
| رنگ | در این قسمت نیز از رنگ استفاده می‌شود. | |
| کاغذدیواری | کاغذدیواری یا والپیپر پوششی تزیینی است برای پوشش دادن سطوح مختلف ازجمله با کاربرد عمده تزئینی. | |
| لوله‌ها | لوله یک قطعه استوانه‌ای شکل توخالی است که برای انتقال جریان سیالاتی مانند آب و گاز ازجمله در تأسیسات ساختمان‌های مسکونی مورداستفاده قرار می‌گیرد. | |
| اتصالات | جهت وصل کردن یک یا چند قطعه مانند اتصال لوله‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرند. | |
| شیرآلات | دستگاه‌ها یا قطعاتی برای کنترل جریان آب در ساختمان‌ها می‌شوند. | |
| سیم‌ها و کابل‌ها | سیم، ماده‌ای رسانا و هادی جریان الکتریکی است و در بخش برق‌کشی ساختمان‌ها و تأسیسات صنعتی از مصالح اصلی و مهم هستند که جریان برق را بین اجزاء مختلف منتقل می‌کنند. | |
| درب و پنجره چوبی | درب و پنجره بخشی از دیوار است که به‌منظور تأمین رفت‌وآمد، عبور نور و تبادل هوای اتاق با محیط خارج پیش‌بینی می‌شود و در انواع مختلف چوبی، فلزی، دوجداره، یو پی‌وی‌سی تولید می‌شود. |